پس از آنکه مجلس شورای اسلامی طرح انتقال آب دریای خزر به مناطق کویری مرکز کشور را به دلیل نا مشخص بودن منابع مالی رد کرد، دولت به دنبال راهکاری جدید برای تامین مالی این پروژه افتاد.

وزارت نیرو قصد دارد با شیوه جدید تامین مالی طرح انتقال آب دریای خزر به کویر  را انجام دهد تا از این طریق نظر مجلس هم تامین شود. در این زمینه سرپرست معاونت آب و آبفای وزارت نیرو از ارائه مدل‌های مالی جدید و مشارکت‌های مردمی در طرح انتقال آب خزر به فلات مرکزی خبر داد و گفت: مجوزهای زیست‌محیطی طرح انتقال آب خزر دریافت شد.

علیرضا دایمی افزود: مجلس به درستی بر روی تامین اعتبار طرح انتقال آب از خزر به فلات مرکزی تاکید کرد و با توجه به سقف‌هایی که در قانون پیش‌بینی شده بود وزارت نیرو نمی‌توانست فراتر از آن سقف پیش برود.

وی افزود: مشکل تامین اعتبار برطرف شد،مجوزهای قانونی در حال دریافت است و مجوز زیست محیطی دریافت شد.

وی ادامه داد: در این طرح مجوزهای تامین اعتبار و مشارکت مردم پیش‌بینی شده است و استانداری و مقامات محلی در انجام این کار ما را بسیار کمک کردند. به گفته وی، مرحله نمک‌زدایی و انتقال آن برای استفاده مصارف استانهای فلات مرکزی در دست انجام است. دایمی تاکید کرد: مشاوران طرح‌های مناسب و مدل‌های مالی خوبی برای مشارکت مردم فراهم کرده اند، بنابراین پیش‌بینی می‌شود امسال بتوانیم تمامی مجوزهای لازم را اخذ کنیم و کار را ادامه دهیم.

سرپرست معاونت آب و آبفای وزارت نیرو در خصوص مشارکت مردمی در طرح انتقال آب از خزر به فلات مرکزی گفت: وقتی آبی از یک مکان به مکان دیگری انتقال می یابد متقاضیان زیادی در صنایع و مصارف خاص کشاورزی برای آن ایجاد می شود و وقتی برای هر تانکر آب کشاورزان 10 هزار تومان هزینه می کنند، این‌ها مشتریان ما هستند. وی اضافه کرد: فرض شود که در انتقال آب با مشتری ریز و درشت (پتروشیمی و صنایع بزرگ) قراردادهایی امضاء شود با این کار ‌و این مشارکت این طرح‌های بزرگ در کشور به مرحله انجام می رسد.

 مشخصات فنی طرح

طرح انتقال آب خزر شامل سه مسیر است که مسیر نخست از میاندرود مازندران آغاز شده با گذر از سمنان، قم و کاشان به اصفهان خواهد رسید.

از میزان 200 میلیون متر مکعب آبی که از این مسیر منتقل می‌شود در مرحله نخست 100 میلیون متر مکعب به سمنان و در مراحل بعدی 100 میلیون متر مکعب دیگر نیز به قم، کاشان و اصفهان روانه می‌شود. مسیر دوم از خلیج گرگان آغاز شده، یک شاخه به سبزوار، یک شاخه به بیرجند و شاخه دیگر به یزد می‌رسد که در مجموع 300 میلیون مترمکعب آب نیز از این مسیر به نقاط و شهرهای یاد شده منتقل می‌شود.

اما مسیر سوم که مسیر جنوبی است با مشارکت 50 درصدی بخش صنعت از غرب بندرعباس به گل‌گهر می‌رسد و از این مسیر یک میلیون مترمکعب آب از دریای عمان و خلیج فارس به مناطق یاد شده منتقل می‌شود. با این حساب از میزان 500 میلیون مترمکعب آب برداشتی از دریای خزر 200 میلیون مترمکعب از مسیر نخست منتقل می‌شود و 300 میلیون مترمکعب نیز در مرحله بعد از مسیر دو به سبزوار، بیرجند و یزد اختصاص می‌یابد.

همچنین مسئولان به دلیل مضراتی که شوری آب برای لوله‌های انتقال دارد تجهیزات مربوط به شیرین‌سازی مسیر نخست را در سواحل خزر مستقر می‌کنند تا با جداسازی نمک دریای خزر فقط آب‌شیرین از طریق خط لوله انتقال به استان سمنان و سپس دیگر استان‌های هدف انتقال یابد.

پیمانکار این طرح انتخاب شد تا با ساخت 12 ایستگاه پمپاژ در مسیری 189 کیلومتری که نیازی به تونل ندارد 24 ماهه، مقدمات توسعه سمنان با آب خزر را مهیا کند. در زمان مطالعات این طرح 9 گزینه به عنوان مسیر انتقال شماره یک مورد بررسی قرار گرفته بود که در نهایت مسیر خط انتقال نفت نکا - ری انتخاب شد.

همچنین در باب مزایای این مسیر نیز گفته شده که با توجه به وجود خط لوله نفت در این منطقه نیازی به هزینه آزادسازی اراضی نیست و از این رو مسائل زیست محیطی کمتری نسبت به دیگر نقاط دارد. در مرحله نخست اجرای این طرح هزینه 30 هزار میلیارد ریالی صرف می‌شود که از این میزان حدود 20 هزار میلیارد ریال توسط تهاتر با سهام صنایع پتروشیمی و بقیه آن از منابع دیگر تامین می‌شود. همچنین هزینه هر مترمکعب آب استحصالی را مبلغی بین 15 هزار تا 25 هزار ریال اعلام کرده‌اند.

منبع:سامانه خبری سازمان بنادر و دریانوردی